Zoeken in deze blog

vrijdag 16 oktober 2020

 

Les 10 --- Tellen tot tien …

 

εἷς ἵππος = één paard (“heis hippos”)

δύο ἵπποι = twee paarden (“duo hippoi”)

τρεῖς ἵπποι = drie paarden (“treis hippoi”)

τέτταρες ἵπποι = vier paarden (“tettares hippoi”)

πέντε ἵπποι = vijf paarden (“pente hippoi”)

ἕξ ἵπποι = zes paarden (“hex hippoi”)

ἑπτὰ ἵπποι = zeven paarden (“hepta hippoi”)

ὀκτὼ ἵπποι = acht paarden (“okto hippoi”)

ἐννέα ἵπποι = negen paarden (“ennea hippoi”)

δέκα ἵπποι = tien paarden (“deka hippoi”)

 

De telwoorden εἷς, δύο, τρεῖς en τέτταρες zijn verbuigbaar. De telwoorden πέντε, ἕξ, ἑπτὰ, ὀκτὼ, ἐννέα en δέκα zijn onverbuigbaar.

De telwoorden δύο en τρεῖς zijn dezelfde als de Latijnse telwoorden duo en tres. De telwoorden πέντε, ἕξ, ἑπτὰ, ὀκτὼ, ἐννέα en δέκα worden nog steeds in wiskundige en wetenschappelijke begrippen gebruikt. Een “wetenschappelijk” woord voor een vijfhoek is: “pentagoon” (denk ook aan het Amerikaanse “Pentagon”: bekijk maar eens de vorm van dat gebouw!). Zo bestaat ook het woord “hexagoon” voor zeshoek, “heptagoon” voor zevenhoek, “octogoon” voor achthoek, “enneagoon” voor negenhoek en “decagoon” voor tienhoek.

donderdag 15 oktober 2020

 

Les 9 --- Kennismaking met een paar adjectieven

 

Οἱ καλοὶ ἵπποι καθεύδουσιν ἐν τῷ ἱππικῷ σταθμῷ.

De mooie paarden slapen in de paardenstal.

 

In deze zin maken we kennis met een nieuwe woordsoort: het adjectief of bijvoeglijk naamwoord. Het adjectief καλός betekent “mooi”. De vorm καλοὶ staat in de nominatief mannelijk meervoud, omdat ἵπποι (mannelijk) ook een nominatief meervoud is. Het adjectief ἱππικός betekent “van een paard”, “paarden-…”. De vorm ἱππικῷ staat in de datief mannelijk enkelvoud, omdat σταθμῷ (mannelijk) ook een datief enkelvoud is.

Een adjectief staat altijd in dezelfde naamval, hetzelfde geslacht en hetzelfde getal als het substantief waarbij het hoort.

Beide vermelde adjectieven leven nog verder in vele moderne talen. Zo kennen we in het Nederlands het woord “kalligrafie” (de kunst van het mooi-schrijven, het schoonschrift). En in het Frans bestaat het adjectief “hippique” (bv. concours hippique).

 

  Les 11 --- Geen paniek: niet alles was mannelijk in het oude Griekenland …   Een korte terugblik. In de eerste tien lessen leerden we ...